Giá trị trường tồn của lời hiệu triệu non sông

Ngôi nhà ở làng Vạn Phúc (nay thuộc quận Hà Đông, TP Hà Nội), nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh viết Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến. Ảnh: TTXVN

Bài học về tập hợp sức dân

Cùng với Tuyên ngôn độc lập (2-9-1945), Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh (19-12-1946) là sự tiếp nối những áng tuyên ngôn bất hủ, lời hiệu triệu non sông trong những thời khắc quyết định đến vận mệnh của quốc gia, dân tộc.

"Chúng ta muốn hòa bình, chúng ta phải nhân nhượng. Nhưng chúng ta càng nhân nhượng, thực dân Pháp càng lấn tới, vì chúng quyết tâm cướp nước ta một lần nữa!

Không! Chúng ta thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ.

Hỡi đồng bào!

Chúng ta phải đứng lên!".

76 năm sau, lời kêu gọi ấy vẫn vang vọng, vẫn còn nguyên giá trị trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày nay.

Nhân dân ta đã được hưởng hòa bình, đất nước đang trên đường phát triển nhưng nguy cơ tụt hậu so với thế giới vẫn hiện hữu. Trong thời đại mới, cái nhục của sự nghèo nàn, lạc hậu cũng không kém gì cái nhục của thân phận nô lệ, của người dân mất nước. Kẻ thù của chúng ta hiện tại không phải là giặc ngoại xâm mà là sự nghèo nàn, tụt hậu. Khát vọng của chúng ta hiện tại không còn là khát vọng độc lập mà là khát vọng hùng cường, sánh vai cùng các cường quốc năm châu. Muốn đạt được điều đó, không gì khác hơn vẫn là phải tập hợp và phát huy cho được sức mạnh của toàn dân.

Bài học từ lịch sử đã chỉ rõ: Chỉ khi nào tập hợp được sức dân, đất nước mới vững chãi. Xa xưa, mệnh trời là ở lòng dân. Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn từng khuyên vua Trần Anh Tông: "Thời bình, phải khoan thư sức dân để làm kế sâu rễ bền gốc. Đó là thượng sách giữ nước".

Ngày nay, trước ngưỡng cửa của hội nhập phát triển, tinh thần "ai cũng phải ra sức chống thực dân Pháp cứu nước" của Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến cần được tiếp nối bằng việc mỗi người phải chung tay, ra sức xây dựng đất nước. Một lần nữa, muốn đạt được điều đó, không gì khác hơn vẫn là phải lấy dân làm gốc, bởi "Gốc có vững cây mới bền/ Xây lầu thắng lợi trên nền nhân dân". 

Nêu cao ý chí đoàn kết

Theo nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư, sử sách Việt đã lưu dấu những bài hịch hiệu triệu lòng dân đứng lên chống trả, đánh đuổi kẻ xâm lăng nước ta của các vị anh hùng dân tộc. Cách đây 76 năm, ngày 19-12-1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ra Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến - một bài hịch âm vang ngàn đời đối với dân tộc Việt Nam.

Lời kêu gọi đó đã cổ vũ tinh thần yêu nước của cả dân tộc cùng đồng lòng đứng lên chống thực dân Pháp với tinh thần "Thà hy sinh tất cả chứ nhất định không chịu mất nước, không chịu làm nô lệ".

Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công chưa được bao lâu, thực dân Pháp đã quay trở lại với mưu đồ xâm lược nước ta thêm lần nữa. Lúc này, chúng đơn phương xóa bỏ mọi cam kết, không thi hành Hiệp định Sơ bộ ngày 6-3-1946 và Tạm ước ngày 14-9-1946.

Trước thời khắc "ngàn cân treo sợi tóc" ấy, Bác Hồ kính yêu đã ra Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến. Tinh thần "Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh" được khơi gợi, nâng cao. Ý nghĩa đó thấm sâu trong hồn dân tộc, để đất nước ta thấm nhuần, trong mỗi giai đoạn thăng trầm luôn nêu cao ý chí đoàn kết, khi mà "Mỗi ngôi nhà là một pháo đài, mỗi đường phố là một chiến tuyến, mỗi người dân là một chiến sĩ".

Vừa qua, trước sự hoành hành của đại dịch COVID-19, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, người dân cả nước nói chung và TP HCM nói riêng đã nêu cao ý chí đoàn kết ấy; biến mất mát, đau thương thành hành động. Mỗi gia đình là một "pháo đài", mỗi người dân là một "chiến sĩ" trong việc phòng chống dịch bệnh, để đất nước ta sớm phục hồi nền kinh tế và các hoạt động xã hội.

"Tôi cho rằng lời kêu gọi của Bác vẫn thôi thúc và tiếp thêm sức mạnh cho toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta vững bước, vững tin vào thắng lợi trên con đường đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam" - nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư nhấn mạnh.

Thanh Hiệp